Doel: robuust bosecosysteem
David Kymmel is vanuit zijn bedrijf Kymmell Bosbeheer en Advies betrokken bij het werk als adviseur en toezichthouder. Ook blest hij de bomen die gerooid of geringd moeten worden en monitort hij het aanslaan van de nieuwe aanplant. ‘We versnellen het natuurlijke ontwikkelingsproces van bos, zodat er een gevarieerd, veerkrachtig inheems bosecosysteem ontstaat, dat niet alleen beter weerstand biedt tegen extremere klimaatomstandigheden, maar ook tegen stikstofdepositie.’
David Kymmel houdt toezicht namens opdrachtgever Bosgroep Zuid-Nederland, adviseert en blest bomen.
Opdrachtgever aan het woord
David Kymmel, die toezicht houdt namens opdrachtgever Bosgroep Zuid-Nederland: ‘De samenwerking met Jos Kanters Groenvoorziening is heel goed en dat is niet overdreven. Het zijn hele prettige mensen om mee te werken. Iedereen, van de uitvoerder tot de voorman en de andere teamleden, is duidelijk in de communicatie.’
‘Logica staat voorop in de manier waarop hun team nadenkt en te werk gaat. Een simpel voorbeeld: de teamleden voeren eerst het zaagwerk uit en daarna de aanplant. Enerzijds zitten we makkelijk met elkaar op een lijn, denken ze goed met ons mee en begrijpen ze snel hoe wij iets uitgevoerd willen hebben. Anderzijds denken ze met ons mee en geven ze regelmatig goede tips. Tot slot levert hun team een hoge kwaliteit werk af. Elke keer zou ik Jos Kanters Groenvoorziening weer bellen. Het is een topbedrijf, absoluut.’
Tim: ‘De vrijheid om binnen de groenvoorziening deel te nemen aan natuurherstelwerkzaamheden, maakt het werk bij Jos Kanters afwisselend en leuk’
Afwisselende werkzaamheden
Vanaf begin december is een driekoppig team van onze grondige aanpakkers aan de slag in het bos: ongewenste boomsoorten rooien of ringen, nieuw bosplantsoen aanplanten en opslag verwijderen zodat er voldoende licht komt bij de nieuwe aanplant. Al het gerooide groen en hout blijft in het bos, om te verteren.
Voorman Tim van der Sanden benadrukt de diversiteit van het werk. ‘Bijdragen aan natuurontwikkeling behoort ook tot de werkzaamheden van onze afdeling groenvoorziening. De
vrijheid hebben om deel te nemen aan klussen zoals deze, maakt het werken bij dit Jos Kanters Groenvoorziening afwisselend en leuk. Je raakt nooit uitgeleerd.’
Tim, die als groenvoorziener een diploma lichte velcursus op zak heeft, legt uit over de werkzaamheden: ‘We rooien en ringen wat geblest is. De geringde bomen sterven langzaam af en vormen per afbraakstadium een habitat voor insecten en diersoorten. Na al het zagen en verwijderen van opslag zijn we bezig met de aanplant. Het gaat om boomvormers in groepjes van 25 stuks per groep, struikvormers in groepjes van 5 per groep, alle groepjes van een soort. Ook hebben we ‘extensieve aanplant’ verzorgd, 200 gemengde boom- en struikvormers per hectare. Bij elke groep werd aanvullend een Taxus of hulst geplant.’
David Kymmel houdt toezicht namens opdrachtgever Bosgroep Zuid-Nederland, adviseert en blest bomen.
Handmatige aanplant
‘We planten handmatig aan, want het werkgebied is logistiek onbereikbaar voor motorisch verkeer of zwaarder plantmaterieel. Het is namelijk belangrijk dat de bodem niet ingespoord wordt tijdens de werkzaamheden. Kleinere opstanden zaag ik zelf om. Voor de grotere bomen, ongeveer vanaf 30 cm stamdoorsnee, roepen we de hulp in van een van onze boomverzorgingscollega’s uit de ETW (European Tree Worker)-ploeg. Het vellen van grote bomen komt erg nauw. Bovendien is het belangrijk om de vallende boom precies op de gewenste plek neer te laten komen, omdat we niet onnodig de onderliggende beplanting willen schaden. Op dat moment is het enorm handig dat Jos Kanters Groenvoorziening alle groendisciplines in eigen huis heeft.’
Tim: ‘Voor de grotere bomen, ongeveer vanaf 30 cm stamdoorsnee, roepen we de hulp in van een van onze boomverzorgingscollega’s uit de ETW (European Tree Worker)-ploeg. Op dat moment is het enorm handig dat Jos Kanters Groenvoorziening alle groendisciplines in eigen huis heeft.
Terug naar oorspronkelijk bos
David legt uit over het overkoepelende doel waar de werkzaamheden in natuurgebied De Maashorst deel van uitmaken:
‘Wat we hier doen, is onderdeel van het revitaliseren van de Nederlandse bossen,’ vertelt hij. ‘De Nederlandse naaldboombossen zijn ooit aangeplant voor de houtproductie. Ze bestaan over het algemeen uit monoculturen en gelijkjarige opstanden. Het doel is terug te keren naar de oorspronkelijke bosstructuur zoals die ooit was, met een betere menging van boomsoorten.
Honderden tot duizenden jaren geleden stonden hier eiken-, en berken- en lindebossen. Maar ook stonden hier es, haagbeuk en allerlei andere soorten die tegenwoordig bijna niet meer in bosverband voorkomen.’
Bodemverzuring en stikstofdepositie
Deze oorspronkelijke soortensamenstelling brengt een hoop positieve effecten voor het bosecosysteem. ‘Er staan nu voornamelijk soorten met een moeilijk afbreekbaar bladstrooisel, zoals
grove den, fijnspar, beuk, (Amerikaanse) eik en zwarte den. Hun bladstrooisel blijft lang liggen en wordt moeilijk afgebroken door het bodemleven. Het vormt een dikke humuslaag, waarin stoffen voorkomen die zorgen voor verdere bodemverzuring. Er is namelijk al bodemverzuring gaande door stikstofdepositie uit de veehouderij en industrie. Het meeste van de Nederlandse bossen staat op arme zandbodems. De kleine hoeveelheid nutriënten spoelt sneller uit de bodem naarmate er meer verzuring optreedt.’
Aanplant gebeurt handmatig. De bodem mag niet ingespoord worden door materieel.
Rijk-strooisel soorten
Om het uitspoelen van de nutriënten tegen te gaan worden er bomen aangeplant met zogeheten ‘rijk strooisel’ die makkelijk afbreekbaar zijn, zoals linde, esdoorn, haagbeuk, Europese vogelkers en hazelaar.
David inventariseert alle inboetplekken om te zien of de beplanting aanslaat en de gewenste werking heeft. ‘Je ziet op plekken dat, waar al jarenlang veel rijkstrooisel-soorten staan, het bodemleven opbloeit. Er is onderzoek gedaan naar de bodemontwikkeling op plekken waar al jaren lang verjonging van rijkstrooiselsoorten staan, en die verbetert aanzienlijk. De plekken waar recentelijk is aangeplant zie je nog niet echt veel verandering. Dit zal in de toekomst, wanneer de boompjes groter zijn en veel bladstrooisel leveren, pas echt effect gaan hebben op de bodem,’ weet hij te vertellen.
‘Dit diversere bodemleven zorgt voor een snellere afbraakcyclus en een goede menging van humus in de minerale bodem. Hierdoor komen de belangrijke nutriënten uit het strooisel sneller en beter beschikbaar voor boomwortels om weer te worden opgenomen. Ook is er over delen van het bos- en natuurgebied, in totaal 59 hectare, steenmeel uitgestrooid om de hoeveelheid reeds uitgespoelde mineralen aan te vullen en de buffercapaciteit van de bodem te herstellen. Door de potentieel vitalere bosbodem willen we toe naar een vitaler bos met een hogere biodiversiteit en natuurwaarde. En daarmee naar een grotere weerbarstigheid tegen de steeds extremere weersomstandigheden.’
Er worden ook soorten aangeplant met een grote schaduwtolerantie. ‘Het is belangrijk dat bosplantsoen goed onder andere bomen kan opgroeien, zodat het bos gelaagd wordt. De
bossstructuur verrijkt daardoor, waar op hun beurt meer insectensoorten en andere diersoorten in zullen gedijen,’ aldus David tot besluit.
Jos Kanters Groenvoorziening verwacht het project vlak voor carnaval af te ronden, al zal het proces van natuurherstel in bos- en natuurgebied de Maashorst zich de komende jaren blijven voortzetten.
